پیام مهم پوتین

جارستان: «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در دومین اجلاس روسیه و آسیای مرکزی اعلام کرد که مساله هسته‌ای ایران فقط از طریق دیپلماتیک قابل حل‌وفصل است. پوتین تاکید داشت که ایران مایل به دنبال کردن مسیر دیپلماتیک برای حل‌وفصل برنامه مساله هسته‌ای خود است. او گفت: ما با شرکای ایرانی خود در تماس نزدیک هستیم و عزم آنها را برای یافتن راه‌حل‌های قابل قبول متقابل و از سرگیری همکاری سازنده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احساس می‌کنیم.

کوروش احمدی، دیپلمات پیشین کشور در سازمان ملل در گفت‌وگو با سازندگی، دو پیام مهم صحبت‌های پوتین را مورد بررسی قرار داد. احمدی در گفت‌وگویی تحلیلی درباره اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین پیرامون تحولات خاورمیانه و احتمال وقوع جنگ میان ایران و اسرائیل گفت: «طی دوره بعد از جنگ ۱۲ روزه، من همیشه اعتقاد داشته‌ام که احتمال از سرگیری جنگ گسترده دیگری چندان زیاد نیست. اسرائیل بدون اجازه و هماهنگی و حمایت ایالات متحده، قادر به اقدام نظامی علیه ایران نیست. ایران یکی از کشورهای کلیدی منطقه با موقعیتی ژئوپلیتیک بسیار حساس است؛ ایران کشوری است که با حوزه‌های ژئوپلیتیک متعددی مانند قفقاز و آسیای میانه، عراق، خلیج‌فارس و تنگه هرمز و آسیای جنوبی هم‌مرز است. هرگونه بی‌ثباتی در ایران، ازجمله جنگ یا تجزیه، می‌تواند به ‌سرعت به این مناطق سرریز شود و دامنه ناامنی را تا کشورهای همسایه و حوزه خلیج‌فارس گسترش دهد».

محدودیت‌های اسرائیل و نقش بازدارندگی آمریکا

به باور این دیپلمات سابق، از طرفی اسرائیل به‌تنهایی توان آغاز جنگی تمام‌عیار علیه ایران را ندارد: «اسرائیل بدون اجازه و هماهنگی با واشنگتن قادر به تجاوز دیگری علیه ایران نیست. حتی اگر بخواهد چنین تصمیمی بگیرد برای دفاع در برابر پاسخ موشکی ایران به پشتیبانی آمریکا، برخی کشورهای اروپایی و شاید حتی برخی از کشورهای منطقه نیاز خواهد داشت. جنگ با ایران همیشه ممکن است به یک عملیات نظامی محدود ختم نشود بلکه همیشه امکان سرریز آن به کل منطقه وجود دارد.

پیام پوتین و برداشت‌های دوگانه

احمدی در ادامه درباره پیام پوتین به نتانیاهو توضیح داد:«ظاهرا پوتین بعد از گفت‌وگوی تلفنی با نتانیاهو، پیامی از قول او به طرف ایرانی منتقل کرده و آن اینکه «اسرائیل خواهان حل‌وفصل دیپلماتیک مسائل با ایران است و به دنبال درگیری با ایران نیست.» پیام این سخنان پوتین می‌تواند این نیز باشد که روسیه تمایلی به وقوع درگیری جدیدی در منطقه ندارد. پوتین شاید به این ترتیب خواسته بگوید که با توجه به تمایل نتانیاهو به نحوی که مطرح کرده، اکنون توپ در زمین ایران است که به سهم خود در جهت تنش‌زدایی حرکت کند و در غیر این صورت مسکو، مسئولیتی در قبال هر اتفاقی که ممکن است بیفتد بر عهده نخواهد گرفت.

تفاوت نگاه واشنگتن و تل‌آویو به ایران

کوروش احمدی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به مواضع اخیر ترامپ که از همکاری ایران در روند صلح غزه تقدیر کرده بود، اظهار داشت:«سیاست ایالات متحده در قبال ایران با سیاست اسرائیل، تفاوت اساسی دارد. اسرائیلی‌ها در یک سناریوی آرمانی به‌دنبال تضعیف و حتی تجزیه ایران‌اند تا مانع از قدرت‌گیری مجدد تهران شوند اما واشنگتن چنین هدفی را دنبال نمی‌کند. هدف اصلی آمریکا توقف غنی‌سازی اورانیوم در ایران است و بعید است از این خواسته عقب‌نشینی کند».

تمرکز جدید آمریکا بر رقابت قدرت‌های جهانی

احمدی در پایان گفت:«اولویت و تمرکز سیاست خارجی آمریکا به نحوی فزاینده بر حوزه رقابت قدرت‌های بزرگ، به‌ویژه با چین، قرار گرفته است. نگاه واشنگتن به ایران نیز عمدتا در این چارچوب تعریف می‌شود. آمریکا اکنون ایران را نه فقط به‌عنوان یک مساله منطقه‌ای بلکه به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر در آرایش جهانی قدرت‌ها می‌بیند. از دید واشنگتن، ایران در کنار چین، روسیه و کره شمالی در یک جبهه قرار دارد و تلاش آمریکا این است که تا حدی ایران را از این محور دور کند».